Strenge kritiek op gebrek aan transparantie over contacten tussen Europese Commissie en Pfizer-topman
Emily O’Reilly, de Europese ombudsvrouw, heeft strenge kritiek geuit op de gebrekkige transparantie van de Europese Commissie over het sms-verkeer tussen Europees Commissievoorzitter Ursula von der Leyen en de topman van Pfizer, Albert Bourla. De ombudsvrouw spreekt van ‘wanbeheer door de Commissie’. “We weten dat er meerdere contacten zijn geweest tussen von der Leyen en Bourla en dat op een moment waarop de Commissie miljardencontracten afsloot met Pfizer over de aankoop van vaccins,” zegt Europees Parlementslid Kathleen Van Brempt. “Dat de Commissie weigert om openheid te geven over de inhoud van die contacten is onaanvaardbaar.”
De kat werd de bel aangebonden door journalist Alexander Fanta van de nieuwssite netzpolitik.org. Vorig jaar verscheen een artikel in de New York Times dat het sms-verkeer tussen von der Leyen en Pfizer-topman Bourla vermeldde. Ondanks het verzoek van Fanta om de berichten te mogen inkijken, blijkt nu dat de Europese Commissie het kantoor van von der Leyen niet vroeg om de berichten op te zoeken en openbaar te maken. Wanbeheer, zo oordeelt O’Reilly. “De enge manier waarop dit verzoek om toegang van het publiek werd behandeld, betekende dat er geen poging werd gedaan om vast te stellen of er sms-berichten waren", zegt O’Reilly in een verklaring. "Dit voldoet niet aan de redelijke verwachtingen van transparantie en administratieve normen in de Commissie.”
Tijdens het onderzoek van O’Reilly argumenteerde de Commissie dat ‘een sms-bericht of een ander type instant messaging van nature een document van korte duur is dat in principe geen belangrijke informatie bevat over zaken die verband houden met beleid, activiteiten en besluiten van de Commissie’. “Onzin,” zegt Van Brempt. “In dezelfde periode sloot de Commissie een miljardencontract met Pfizer af voor de aankoop van vaccins tegen COVID-19. Dan is elk contact tussen de topvrouw van de Commissie en de baas van een belangrijke producent van COVID-19 vaccins relevant. Of het nu om mails, fysieke besprekingen of sms’en gaat.” Tot op heden werd er nog geen sms-verkeer opgenomen in het documentbeheersysteem van de Europese Commissie.
Binnenkort richt het Europees Parlement een bijzondere Commissie op die de aanpak van de COVID-19 pandemie in Europa moet gaan evalueren. “Daarbij is het essentieel dat het parlement over alle nodige informatie beschikt. We weten dat persoonlijke diplomatie tussen de Europese Commissie en de farmaceutische industrie een belangrijke rol heeft gespeeld in de aankoop van de vaccins. Het is maar zeer de vraag welke verdere invloed Bourla heeft uitgeoefend op de Commissie in de verdere aanpak van de pandemie,” zegt Van Brempt, die bijvoorbeeld verwijst naar de weigering van de Europese Commissie om het debat over de tijdelijke opheffing van de patenten voor COVID-19-vaccins aan te gaan. “Het is een publiek geheim dat Pfizer achter de schermen zware druk uitoefent op de Europese Commissie om geen toegevingen te doen aan de ontwikkelingslanden over de patenten in de wereldhandelsorganisatie. We moeten weten wat von der Leyen aan Bourla beloofd heeft.”