Europa wil consumenten 'recht op reparatie' geven
Gooi niet zomaar weg wat nog te repareren valt. Dat is het centrale idee achter het Europese ‘recht op reparatie’. In de toekomst moet het voor consumenten makkelijker worden om apparaten ook na de garantieperiode te laten repareren. “Door enerzijds producten duurzamer te ontwerpen en anderzijds reparaties aantrekkelijker te maken, kunnen we de levensduur van producten verlengen. Zo springen we ook beter om met de al zo schaarse kritieke grondstoffen die we hebben,” zegt Europees Parlementslid Kathleen Van Brempt.
Iedereen kent het probleem. Een tijdje geleden kocht je een toestel en vlak na het aflopen van de garantieperiode gaat het stuk. Nog veel te vaak belandt het ding dan op de vuilnisbelt. De verkoper komt niet meer tussen en vaak is het moeilijk om via de producent een reparatie aan te vragen. “Met het Europees recht op reparatie willen we ervoor zorgen dat dergelijke apparaten ook na de garantieperiode vaker kunnen worden hersteld,” zegt Van Brempt. “Producenten zullen meer informatie moeten delen over waar je terecht kan voor de reparatie. Ze mogen die reparatie op geen enkele manier verhinderen. Vervangstukken moeten makkelijk beschikbaar zijn aan betaalbare prijzen. Ook voor onafhankelijke herstellers.” De garantieperiode na de herstelling wordt bovendien met één jaar verlengd, zodat consumenten zeker kunnen zijn van een kwaliteitsvolle herstelling.
Om consumenten meer duidelijkheid te geven over wat een reparatie precies betekent, komt er een uniform herstelformulier dat herstellers kunnen gebruiken. “Het bedrijf dat de herstelling kan uitvoeren geeft daarbij mee hoeveel de reparatie maximaal zal kosten en hoe lang de reparatie in beslag zal nemen. Ook moet duidelijk worden aangegeven of je tijdelijk een vervangtoestel krijgt,” zegt Van Brempt. “De informatie op dat herstelformulier blijft minimaal 30 dagen geldig, zodat consumenten ook zelf nog andere prijzen kunnen opvragen bij andere herstellers en op basis van deze informatie een duidelijke en geïnformeerde keuze kunnen maken.”
Via een nieuw online platform moet consumenten makkelijk kunnen opzoeken welk toestel ze waar kunnen laten herstellen. “Ook na de garantieperiode moeten mensen makkelijk de weg vinden naar een reparateur voor hun kapotte toestellen.” In sommige lidstaten, zoals Frankrijk, bestaat een dergelijk platform reeds. Het Parlement wil zo’n platformen in elke Europese lidstaat beschikbaar maken.
Samen met de Europese richtlijn rond ecodesign, die ervoor moet zorgen dat producenten hun toestellen duurzamer ontwerpen, is dit een stap in de goede richting om de wegwerpcultuur aan te pakken. “Naar een reparateur stappen moet zo toegankelijk mogelijk worden,” zegt Van Brempt. Ze pleit onder meer voor het invoeren van een zogenaamde ‘reparatiescore’. “Bij de aankoop van een toestel moet het meteen duidelijk zijn of het ontwerp reparatie toelaat en moet alle informatie over waar je terecht kan voor herstel helder en gebundeld worden meegegeven aan de koper. Ik hoop dat we daar in de toekomst werk van kunnen maken.”
In deze eerste stap moeten de lidstaten beleid ontwikkelen om reparaties aan te moedigen. Ook hier is het belangrijk dat lidstaten ervoor zorgen dat er voldoende onafhankelijke reparateurs en technici voorhanden zijn die dergelijke herstellingen kunnen uitvoeren. “Bijkomend investeren in technische opleidingen en het ondersteunen van kleine ondernemingen en zelfstandigen die zich specialiseren in dergelijke herstellingen is dan ook nodig” Ook moeten lidstaten bekijken hoe ze herstellingen financieel kunnen ondersteunen. "Dit kan bijvoorbeeld via herstelvouchers, een systeem dat onder meer in Scandinavische landen reeds wordt toegepast. Zo een voucher kan je gebruiken om een nazicht van je product door een hersteller te betalen of een deel van de herstelkosten te dekken."
Producenten en reparateurs worden dan weer verplicht om producten binnen een redelijke termijn te herstellen. Een voorstel om te kiezen voor een maximale herstelperiode van 15 dagen heeft het helaas niet gehaald. Tijdens de herstelling moet wel verplicht een vervangtoestel worden aangeboden.