Europese sociaaldemocraten willen onderzoekscommissie naar de Big Tech

De Europese sociaaldemocraten vragen de oprichting van een onderzoekscommissie naar de handhaving van digitale wetgeving in Europa. Digitale regelgeving staat onder constante druk. Big Tech-bedrijven ondermijnen actief de toepassing van Europese regels en zoeken creatieve manieren om wetgeving te omzeilen. “Met Trump hebben ze ook een president die daarvoor zware politieke en economische druk uitoefent”, zegt Europees Parlementslid Kathleen Van Brempt (Vooruit). De sociaaldemocraten willen ook de reactie van de Europese Commissie onder de loep nemen. “Europa mag niet toegeven aan dergelijke chantage.”  

Sekspoppen met een kinderlijk uiterlijk die verkocht worden op Shein, Meta die een onderzoek stopzet naar de impact van Instagram op het mentaal welzijn van gebruikers of die miljoenen verdient aan het promoten van frauduleuze advertenties, Apple die bepaalde functies uitschakelt om niet te moeten voldoen aan de Digitale Marktenwetgeving en de regering Trump die een politieke rel ontketent na een boete voor X van Elon Musk. De lijst van ernstige incidenten rond digitale wetgeving is de afgelopen weken gevoelig langer geworden. “We weten al langer dat Big Tech-bedrijven en grote online platformen, zoals Shein en Temu, zich niet houden aan de regels”, zegt Van Brempt. “Maar het aantal incidenten neemt in sneltempo toe. Er is duidelijk een probleem met de handhaving.”  

De sociaaldemocraten willen dat een onderzoekscommissie in het Europees Parlement zich buigt over de materie. De commissie moet nagaan hoe de Digitale Dienstenwet (DSA), de Digitale Marktenwet (DMA) en andere relevante regels, zoals de productveiligheidsverordening (GPSR), Markttoezichtverordening en het Nieuw Wetgevend Kader in de praktijk worden toegepast en waar platforms hun verplichtingen omzeilen of niet naleven. “Europa heeft de sterkste digitale regels ter wereld”, zegt Van Brempt. “Maar de gebrekkige handhaving is een bedreiging voor de privacy en de rechten van Europese consumenten, voor de veiligheid en het welzijn van onze kinderen en ook voor onze democratie. Net daarom dringen we aan op een grondig onderzoek.” 

Toezichthouder 

Daarnaast zou de onderzoekscommissie ook in kaart brengen of de uitvoering van EU-regels ongelijk verloopt tussen lidstaten, en wat dat betekent voor de bescherming van minderjarigen, publieke veiligheid en eerlijke concurrentie. 

Ook de rol van de Europese Commissie moet volgens de sociaaldemocraten onder de loep worden genomen. “De problemen zijn niet nieuw, maar we moeten vaststellen dat het optreden van de Europese Commissie achterblijft”, zegt Van Brempt. De fractie wijst onder meer op  gebrekkige auditprocedures, trage ingrepen bij illegale content, onvoldoende coördinatie met nationale autoriteiten en een gebrek aan transparantie rond algoritmische risico’s. “De Commissie moet hierover duidelijkheid scheppen. We moeten zeker zijn dat ze haar rol als toezichthouder secuur en correct uitvoert.”  

Trump  

Volgens de sociaaldemocraten is dat meer dan ooit nodig, gezien de politieke druk die wordt uitgeoefend op Europese digitale wetgeving. “Trump schuwt de grote woorden niet en is bijzonder duidelijk over wat hij wil. De Verenigde Staten eisen dat Europa het mes zet in haar eigen digitale regels en misbruiken hun tarieven- en defensiepolitiek om dat te bereiken. Pure dwang”, zegt Van Brempt. “Ondanks het feit dat we altijd hebben gezegd dat dat een rode lijn was, zien we vandaag hoe de Commissie een digitale omnibus lanceert waarin wel wordt gemorreld aan digitale regels. Bovendien heeft de Commissie amper stappen gezet om Europese digitale wetgeving te verdedigen, bv. door het bestaande anti-dwanginstrument te activeren.”  

De onderzoekscommissie moet aanbevelingen formuleren over hoe de Europese Unie zich beter kan wapenen tegen de aanval op haar digitale wetgeving en ervoor zorgen dat de bestaande gaten in de handhaving zo snel mogelijk worden aangepakt. “Deze wetgeving is ontworpen om de belangen, de privacy en de veiligheid van Europeanen online te garanderen. We hebben dat niet gedaan om ze vervolgens te laten ondermijnen door de Big Tech of door figuren als Trump”, zegt Van Brempt. “Europa mag zich niet laten chanteren. Anders ondergraven we compleet onze soevereiniteit. Zowel offline, als online.”