Waarom de protesten in Servië ook over ons gaan
Je huis wordt niet veiliger als het brandt in je achtertuin. En vandaag brandt het in Servië. Niet zomaar een buurland, maar een kandidaat-lidstaat van de Europese Unie. De protesten van de Servische studenten tegen de regering Vučić zijn geen ver-van-mijn-bed-show. De manier waarop het regime ze neerslaat, vraagt actie. Dit waarom de studentenprotesten in Servië ook over ons gaan.
Bijna 160.000 mensen protesteren tegen de regering in Belgrado
In november 2024 stort in Novi Sad een (pas gerenoveerde) betonnen luifel aan het station in. Zestien mensen komen om het leven. Later zal blijken dat de werken werden toegekend aan bevriende aannemers van president Vučić en zijn partij. Waarschuwingen van ingenieurs werden genegeerd en zelfs gecensureerd. Niemand neemt verantwoordelijkheid op. Er volgt géén transparant onderzoek of vervolging voor de gemaakte fouten. Voor de Servische studentenbeweging is de ramp in Novi Sad het symbool van een politiek regime dat mensenlevens opoffert voor politieke deals.
Sinsdien leidt de studentenbeweging de protesten tegen de Servische regering. Al is het al lang geen zaak meer van de studenten alleen. Afgelopen weekend kwamen 160.000 betogers op straat in Belgrado om nieuwe verkiezingen, transparantie en democratie te eisen. Terwijl Vučić steeds hardhandiger ingrijpt en geweld inzet tegen studenten, activisten en vakbonden, reikt hij steeds openlijker de hand naar Poetin.
Wat gebeurt in Servië is géén ver-van-ons-bed-show. Het bedreigt niet alleen de rechten van gewone Serviërs, het bedreigt ook de veiligheid en de stabiliteit van de Europese Unie. Want je huis wordt niet veiliger als het brandt in je achtertuin. Dat is ook exact waar Poetin op rekent. Als we landen aan onze buitengrens in de klauwen van Poetin laten vallen, brengen we onze eigen veiligheid, welvaart en democratie in gevaar.
“Zelfs als de Servische bevolking besluit om niet toe te treden tot de Europese Unie, hebben we er - door haar ligging - alle belang bij om de democratie en de rechtsstaat in het land te vrijwaren. Poetin wilt maar al te graag de regio destabiliseren.”
We hebben een sterk Europa nodig dat een vuist durft vormen tegen dat soort regimes en de hefbomen die ze heeft gebruikt om de roep om democratie en transparantie van de bevolking te ondersteunen. Europa moet kiezen voor de kant van de gewone Serviërs die vandaag de straat optrekken. Niet voor de leider die vandaag zijn eigen bevolking laat arresteren.
De Europese Commissie moet onmiddellijk ophouden met de appeasement-politiek ten aanzien van Vučić en zijn regering. De toetredingsonderhandelingen met Servië moeten worden herzien. Business as usual en vriendelijk handjes schudden met een regeringsleider die in eigen land een hardhandige democratische achteruitgang organiseert, is géén optie.
Het geweld tegen de Servische bevolking moet stoppen. De regering moet vrije en eerlijke verkiezingen organiseren. De strijd tegen corruptie moet worden aangescherpt. Financiële steun en verdere gesprekken over toetreding kunnen pas als de democratie en de vrije rechten van burgers worden gerespecteerd. Daar moet Europa glashelder in zijn.
Doen we dat niet, dan kiezen we ook kant. En dan zullen we daar zelf ook de prijs voor betalen. Het wordt tijd dat de Europese Commissie dat begrijpt.