Autolobby boekt overwinning op kap van mensen en luchtkwaliteit

Het Europees Parlement heeft vandaag haar positie over de nieuwe uitstootnormen voor wagens, de zogenaamde Euro 7- normen, goedgekeurd. Daarbij wordt het al weinig ambitieuze voorstel van de Europese Commissie nog verder afgezwakt. “Wat vandaag op tafel ligt is niet meer dan een Euro 6 bis met enkele kleine aanpassingen,” reageert Europees Parlementslid Kathleen Van Brempt (Vooruit). “Dit is een overwinning voor de autolobby, maar een verlies voor onze volksgezondheid, het milieu en op langere termijn ook voor de autoindustrie zelf.”

Jaarlijks sterven 300.000 European vroegtijdig aan de gevolgen van luchtvervuiling. En die slechte luchtkwaliteit, zeker in steden, wordt voornamelijk veroorzaakt door transport. Dat is niet enkel nefast voor onze gezondheid, het is ook nefast voor onze gezondheidszorg. In België alleen kost luchtvervuiling onze gezondheidszorg 43 miljoen euro per jaar.

Zwak, zwakker, zwakst

Tegen die achtergrond ging de Europese Commissie aan de slag om de nieuwe Euro 7 normen op te stellen. “Maar daar liep het al fout,” zegt Van Brempt. “Ondanks het advies van de expertengroep voor ambitieuze regelgeving koos de Europese Commissie onder druk van de automobielindustrie al voor een afgezwakte versie van de normen.” De industrie wijst erop dat de sector volop moet investeren in de transitie naar elektrische wagens en daardoor er geen ruimte is om nu te investeren in verduurzaming van de bestaande verbrandingsmotoren. “Maar dat is onzin. Tussen nu en 2035, wanneer de verkoop van nieuwe wagens met verbrandingsmotor wordt uitgefaseerd, zullen er nog ettelijke miljoenen nieuwe wagens met verbrandingsmotor op de weg komen,” zegt Van Brempt. “Je koopt een wagen ook niet voor 5 jaar. De komende 35 jaar zullen die wagens nog op onze wegen rondrijden. Gezien de enorme impact van de luchtvervuiling is een ambitieuze Euro 7 dus noodzakelijk.”

Maar zo ver komt het dus waarschijnlijk niet. Het Europees Parlement heeft het voorstel van de Commissie nog verder afgezwakt. “Er komen uitzonderingen voor kleinere luxemerken, de termijnen worden verlengd, de normen worden verlaagd en de testprocedures worden afgezwakt. Dat laatste is na Dieselgate onbegrijpelijk,” zegt Van Brempt. “Het is bijzonder jammer dat een meerderheid in het parlement zo blindelings de autolobby achternaloopt.”

Recordwinsten ten koste van betaalbaarheid en luchtkwaliteit

Volgens Van Brempt is er iets grondig mis met de Europese automobielindustrie. Terwijl Chinese autobouwers steeds meer kleine en betaalbare elektrische modellen op de markt brengen, doen Europese autobouwers er alles aan om de omslag naar elektrisch rijden te vertragen. “Bovendien zet de automobielindustrie in Europa vooral in op grotere en zwaardere wagenmodellen. Die keuze doet de milieuwinst van zuinigere technologie compleet teniet,” zegt Van Brempt. “Onze wagens zijn duurder, onveiliger en vuiler geworden.”

Uit onderzoek van de Europese milieukoepel Transport & Environment blijkt dat autobouwers er alles aan doen om meer winst te maken. De vijf grootste autofabrikanten van Europa hebben de prijzen van hun goedkoopste modellen sinds 2019 met gemiddeld 41% verhoogd. Dat is bijna het dubbele van de cumulatieve inflatie in deze periode.

Autobouwers maken ook fors meer winst. De cijfers spreken voor zich. BMW maakte vorig jaar 17,9 miljard euro nettowinst, ruim 3,5 keer meer dan in 2019. Bij Mercedes lag de winst vorig jaar zes keer hoger dan voor de pandemie. En ook Volkswagen boekte de afgelopen twee jaar recordwinsten. “Mensen betalen dus letterlijk meer voor hun wagen. Niet ten gevolge van milieunormen of Europese wetgeving, maar omdat autobouwers meer winsten uitkeren aan hun aandeelhouders,” zegt Van Brempt. “Dat diezelfde auto-industrie vervolgens komt zeggen dat er geen ruimte is om te investeren in propere wagens, is bijzonder cynisch.”

Welke toekomst voor de Europese automobielindustrie?

Het Parlement moet nu gaan onderhandelen met de Raad en de Commissie over de finale Euro 7 normen. Het resultaat van die onderhandelingen zal niet meer ambitieus worden. Van Brempt spreekt van een enorme gemiste kans. “We moeten ons de vraag gaan stellen welke toekomst we eigenlijk nog zien voor de autoindustrie in Europa. Kiezen we de weg van duurzame en propere wagens, die ook in de toekomst nog in Europa kunnen worden gebouwd, of kiezen we voor de maximale winst voor de aandeelhouders, zelfs als dat ten koste gaat van mensen hun mobiliteit en hun gezondheid. Vandaag lijkt het erop dat de industrie zelf dat laatste verkiest.”

Een wagen is voor heel wat mensen nog steeds een vorm van vrijheid. “Dat die wagens steeds duurder worden, maakt mensen boos en bezorgd. En ik begrijp dat compleet. Maar dat is niet het gevolg van de verduurzaming, het is vooral het gevolg van de onbegrijpelijke keuzes van de industrie zelf,” zegt Van Brempt. “De stemming vandaag is een overwinning voor de autolobby, maar een verlies voor onze volksgezondheid, het milieu en op langere termijn ook voor de autoindustrie zelf.”