Veiligheid en voorzieningen op Europese parkings moeten snel omhoog

Onveilig, onvoldoende en oncomfortabel. De titel van het nieuwe zwartboek rond de parkings voor professionele chauffeurs maakt meteen duidelijk hoe dramatisch de situatie is. “Er zitten schrijnende verhalen achter de pakjes die aan huis worden geleverd of de producten die je uit de supermarktrekken haalt”, zegt Europees Parlementslid Kathleen Van Brempt. “Chauffeurs worden als tweederangsburgers behandeld. Ook dit is sociale dumping.” 

Het is al de elfde keer dat de Belgische Transportarbeidersbond (BTB) uitpakt met een zwartboek over de staat van de Belgische parkings voor professionele chauffeurs. De vakbond bezocht het afgelopen jaar meer dan 50 parkings in binnen- en buitenland en deed ook navraag bij de chauffeurs zelf. “Die cijfers liegen niet”, zegt Van Brempt. “Er is een schrijnend gebrek aan plaatsen om de nacht door te brengen. Wie ‘s avonds laat via de E19 van Brussel naar Antwerpen rijdt, ziet hoe truckchauffeurs vaak noodgedwongen overnachten op de pechstrook van de autosnelweg. Dat is helaas géén uitzondering.”  

Dat is niet hun eigen keuze. “Chauffeurs worden gedwongen te kiezen tussen de pest of de cholera. Of overnachten op een onveilige en niet-comfortabele plek zonder voorzieningen of zich niet houden aan de rij- en rusttijden, waarvoor ze beboet kunnen worden”, zegt Van Brempt. “Het gebrek aan kwaliteitsvolle plaatsen is slecht voor de chauffeurs en slecht voor de veiligheid op de weg.” 

Een chauffeur kookt beschut tussen de trucks op de parking

Onveilig 

Op de parkings die er wel zijn, is de situatie vaak niet beter. “Het is daar géén gezellige boel, hé. Dat zijn vooral ‘s avonds geen plaatsen waar je met plezier en een groot veiligheidsgevoel rondloopt”, zegt Van Brempt. Dat bevestigen de cijfers van het zwartboek. Amper 1 op 5 chauffeurs zegt zich veilig te voelen op snelwegparkings. “Er is een gebrek aan controle, goede verlichting en (camera)bewaking. Diefstallen, beschadigingen van de trucks, overvallen én erger zijn géén uitzondering. Probeer maar eens uit te rusten terwijl je met één oog aan het waken bent.”  

Dat probleem blijft overigens niet altijd beperkt tot de parkings. “Ook buurtbewoners van parkings ondervinden de gevolgen van de mensonterende omstandigheden op parkings.  Voor chauffeurs is de situatie niet leefbaar. Dat leidt tot overlast en veiligheidsproblemen voor buurtbewoners. En soms zelfs tot regelrechte drama’s. Denk maar aan de vreselijke moord op een buurtbewoner van de parking in Zeebrugge eind augustus.” 

De infrastructuur op de parkings laat heel erg vaak te wensen over. Niet alleen qua beschikbaarheid, maar ook qua hygiëne.

Op de foto zie je de staat van het enige beschikbare toilet op een snelwegparking vlakbij Brussels Airport.

Buiten gebruik 

Ook de infrastructuur laat te wensen over. “Als er al toiletten of sanitaire voorzieningen zijn –  en zelfs dat is niet altijd het geval – dan zijn ze vaak defect of buiten gebruik”, zegt Van Brempt. Beschikbaar sanitair is vaak duur, zeker in het geval van douches. Maar vooral de hygiëne laat te wensen over. “Ik hoef er geen tekening bij te maken, maar eigenlijk hoop je vooral nooit naar zo’n toilet te moeten gaan. Voor de chauffeurs zijn er dan vaak geen alternatieven.”  

“En dan hebben we het alleen nog maar over sanitair. Als er al geen deftige toiletten zijn, zegt dat veel over de rest van de voorzieningen”, zegt Van Brempt. Basisvoorzieningen zoals drinkwaterkranen, bedden, een keukenblok, een beschutte plek of zaal om je maaltijd te nuttigen of een multifunctionele ruimte om te ontspannen, ontbreken heel erg vaak. “Het gevolg is dat chauffeurs leven in en rond hun cabine. En dat leidt tot hallucinante situaties. Ik sprak ooit met een chauffeur die in zijn cabine spruitensoep zat klaar te maken met een gasbrander. Levensgevaarlijk.”  

Noodgedwongen leven chauffeurs in en rond hun cabine. De gasbrander staat in de cabine.

Compleet gebrek aan respect 

Het rapport van de BTB klaagt – terecht – de schrijnende situaties op de parkings aan. “De transportsector is een vaak onzichtbare sector, maar ze is cruciaal voor de Europese economie. Maar de mensen die erin werken worden als vuil behandeld. Dat is onaanvaardbaar”, zegt Van Brempt. “De situatie op de parkings staat symbool voor het compleet gebrek aan respect voor de veiligheid en arbeidsomstandigheden van de tienduizenden professionele chauffeurs op onze weg. Het wordt hoog tijd dat er zowel op Vlaams, als Europees niveau wordt ingegrepen.” 

De problemen in ons land zijn groot, maar blijven niet beperkt tot België alleen. Dit kadert in de bredere problematiek van sociale dumping en structurele uitbuiting van vrachtwagenchauffeurs in Europa. “Het is een Europese crisis. En dat vraagt om Europese antwoorden”, zegt Van Brempt, die het dossier al jaren op Europees niveau aankaart. “Amper 1% van de parkeerplaatsen voor vrachtwagenchauffeurs voldoet aan de veiligheids- en kwaliteitsvereisten. Tegen 2040 zal het tekort oplopen tot 483.000 plaatsen. Europa moet een veel sterkere en sturende rol opnemen om de kwaliteit van de infrastructuur en de veiligheid van parkings te verbeteren.” 

Bij gebrek aan drinkwatervoorzieningen zoeken chauffeurs creatieve oplossingen om waterbidons te vullen.

Europese actie 

“Bovendien ondermijnt het de inspanningen om nieuwe mensen aan te trekken en te behouden in een sector die vandaag al kampt met een nijpend tekort aan arbeidskrachten”, zegt Van Brempt. “De Europese Commissie moet veel meer het heft in eigen handen nemen en lidstaten aanmanen om te investeren in veilige parkeerfaciliteiten. Vanuit Europa is er meer dan 750 miljoen euro voorzien om die inspanningen te ondersteunen, maar in de realiteit wordt er amper vooruitgang geboekt.”  

Van Brempt wil dat de bevoegde Commissarissen Minzatu (Werk en Sociale Zaken) en Tzitzikostas (Transport) van de planning en uitrol van veilige parkeerplaatsen voor vrachtwagens een prioriteit maken. “Al meer dan 15 jaar ijver ik – samen met de vakbond – op Europees niveau voor een strengere aanpak van sociale dumping en een betere bescherming van vrachtwagenchauffeurs in Europa. En ondanks de nieuwe regels en extra Europese middelen blijft het in praktijk dweilen met de kraan open. Dat komt door een gebrek aan actie, controles, handhaving door de lidstaten en de regio’s en een netwerk van malafide transportbedrijven die grof geld verdienen op de kap van chauffeurs en ten koste van de veiligheid op onze wegen.” 

Van Brempt pleit voor een nieuw Europees actieplan. “We moeten een versnelling hoger schakelen in de strijd tegen sociale dumping. En dat begint ook met het aanpakken van de kwaliteit van onze parkings voor chauffeurs. Te beginnen met een gerichte en snelle aanpak langs Europa’s meest verzadigde vervoerscorridors. In Vlaanderen dus.”