Waarom China's aanval op de Taiwanese democratie Europa kan platleggen

Deze week ben ik – samen met collega’s van de speciale commissie rond het beschermen van de Europese democratie – op missie in Taiwan. Niet toevallig. Want Taiwan is meer dan een eiland in de Indo-Pacifische regio. Het is een democratisch lichtpunt in een regio waar de duisternis oprukt. En wat daar gebeurt, raakt ook ons rechtstreeks. Tot diep in de kern van onze economie en zowat elk aspect van ons dagelijks leven.

“Moet je je niet bezighouden met onze eigen problemen?” Die vraag krijg ik vaak als ik spreek over mijn werk rond internationale handel, geopolitiek en mensenrechten. Ook wanneer het over Taiwan gaat. Ik begrijp die reactie. Onze veiligheid, de uitdagingen voor onze industrie, het tekort aan betaalbare woningen en dure energiefacturen. Ze liggen terecht bovenaan de zorgenlijst van veel mensen. Dan lijkt Taiwan ver weg.

Maar dat is een illusie. Wat vandaag in Taiwan op het spel staat, bepaalt ook hoe weerbaar wij morgen zijn. Als we daar wegkijken, zetten we onze eigen belangen buitenspel.

Vrijheid onder druk

Taiwan is een moderne, goed werkende democratie. Een vrije pers, onafhankelijke rechtspraak, open verkiezingen. Het zijn geen loze slogans, maar dagelijkse realiteit. En dat allemaal pal naast een autoritaire grootmacht die alles wil controleren. Ondanks de militaire druk van Peking, kiest Taiwan bewust voor een ander pad.

Die keuze is moedig. Maar ook gevaarlijk. China maakt er geen geheim van dat het Taiwan opnieuw onder zijn gezag wil brengen. De stille internationale reactie op Hongkong heeft Peking alleen maar gesterkt in dat plan. Vandaag ligt Taiwan in het vizier. Morgen misschien nog anderen. 

Chipkoorts

Mocht China Taiwan militair treffen of economisch isoleren, dan staat Europa stil. Letterlijk. Want Europa is in hoge mate afhankelijk van halfgeleiders uit Taiwan en dan vooral van de producten van TSMC, de grootste en meest geavanceerde chipfabrikant ter wereld.

TSMC maakt meer dan de helft van alle computerchips wereldwijd en is verantwoordelijk voor ruim 90% van de meest geavanceerde chips. Chips die cruciaal zijn voor alles: van onze auto’s tot ons ziekenhuismateriaal, van smartphones tot AI-systemen. Negen op de tien industriële bedrijven in Europa gebruiken Taiwanese chips. En 80% beschouwt ze als onmisbaar voor hun toekomst.

Tijdens de coronapandemie zagen we al hoe fragiel die afhankelijkheid is. Een schok in Azië leidde meteen tot stilstand in Europese autofabrieken, vertraagde leveringen in de zorg en druk op de technologische sector. En het productieproces is zo geglobaliseerd dat volledige Europese autonomie vandaag nog veraf is. Een conflict rond Taiwan is dus geen geopolitieke rimpel. Het is een dreigend infarct voor onze economie. Wie chips controleert, controleert de toekomst. 

Democratie is ook een grondstof

Achter de gsm of computer waarop je dit stuk leest, de trein of auto die je morgen naar je werk neemt, de monitoren in onze ziekenhuizen, de baanbrekende AI en de duurzame technologie die niet alleen onze economie, maar ook de leefbaarheid van onze planeet zal bepalen, schuilt een fragiele keten die niet altijd even zichtbaar is. Democratie is ook een grondstof. Niet in halfgeleiders, maar in betrouwbaarheid. In gedeelde regels. In voorspelbaarheid.

Taiwan is niet alleen een eiland dat zichzelf verdedigt. Het is een partner die ons helpt minder afhankelijk te worden van regimes die wetten herschrijven wanneer het hen goed uitkomt. De democratie in Taiwan beschermen is geen ideologische luxe. Het is economische zelfverdediging.

Een gedeelde toekomst

We kunnen veel leren van elkaar. Dezelfde desinformatie, online manipulatie en buitenlandse inmenging die wij voelen vanuit Rusland of de VS, ervaart Taiwan dagelijks vanuit China. Hoe we daar weerstand tegen kunnen bieden, is één van de doelstellingen van onze missie.

Hoe bouwen we een schild tegen wie de democratie van buitenaf wil aanvallen om ze vervolgens van binnenuit uit te hollen? Dat is een Europese vraag. En een Taiwanese realiteit. We hebben elkaar nodig om daar een antwoord op te bieden.

Een scherpe keuze

Vandaag de autonomie van Taiwan opofferen, is morgen onze eigen weerbaarheid ondergraven. Het gaat over meer dan één eiland. Het gaat over de vraag of wij als Europa onze toekomst nog in eigen handen houden. Politiek, democratisch, economisch.

Taiwan vecht voor zijn stem. Voor zijn samenleving. Voor zijn democratische keuzes. Europa moet dat erkennen. En verdedigen. Want als Taiwan valt, valt veel meer. En daar zullen ook wij, in onze economie, in onze bedrijven en in onze huishoudens, de prijs voor betalen.